Apenpokken ofwel MonkeyPox in Nederland
Er is de laatste tijd veel te doen over de apenpokken. Uiteraard houden we dit vanuit MediCorps goed in de gaten – epidemic outbreak control is immers ons specialisme. We kunnen u geruststellen: er is weinig reden tot zorg. We zullen dat uitleggen.
Apenpokken is een infectieziekte
MonkeyPox, ofwel de apenpokken is een infectieziekte die verwant is aan de pokken. De ziekte is niet nieuw: midden vorige eeuw is het virus voor het eerst van dier naar mens overgesprongen, en sindsdien zien we af en toe plaatselijke uitbraken, aanvankelijk met name in Afrika, maar ook daarbuiten.
Belangrijk is te realiseren dat het virus alleen bij intensief lichamelijk contact wordt overgedragen. Daardoor verloopt verspreiding een stuk minder explosief dan bij virussen die zich door de lucht verspreiden zoals influenza (griep) en Corona.
Een tweede pluspunt is dat pokkenvirussen nagenoeg niet muteren, zoals wel bij de opeenvolgende Corona-virusstammen gebeurt. Doordat ‘onze’ oude variant van de pokken sterk lijkt op de apenpokken, zijn mensen die daartegen in hun jeugd zijn gevaccineerd ook nauwelijks vatbaar voor de apenpokken. Dat betreft het gros van de Nederlanders van voor pakweg 1970 (het vaccinatieprogramma liep tot 1974 en stopte toen omdat het pokkenvirus effectief was uitgeroeid).
De infectie is hinderlijk doordat na een of twee weken met griepachtige verschijnselen ook de huid plaatselijk zweren en bulten vertoont. Dat verloopt echter mild, is goed te behandelen en van voorbijgaande aard. Pas in die fase met duidelijk huidproblemen, is de persoon infectieus voor anderen.
De huidige aanwezigheid in Europa lijkt terug te voeren op twee underground parties, van het soort waar de bezoekers ook lijfelijk nauw contact kunnen hebben, en waar kennelijk een of meer besmettelijke personen aanwezig waren. Het aantal vastgestelde besmette personen beloopt tot dusver enkele tientallen – waarvan 26 in Nederland (stand 31 mei 2022). Dat zijn vrijwel allemaal mannen die seks hebben met andere mannen (MSM).
Er is een PCR-test om apenpokken vast te stellen en MediCorps heeft contact met de leveranciers, maar het testen is vooralsnog alleen toegestaan in speciaal aangewezen laboratoria. Dat is vorige week door VWS in overleg met RIVM zo afgesproken, omdat ze op die manier makkelijker zicht houden op de ontwikkeling van de besmettingen en de veiligheid van de monstername en testprocedures. De autoriteiten willen uiteraard niet verrast worden zoals bij het coronavirus aanvankelijk gebeurde, dus alle instanties staan nu direct weer op scherp. De laatste ontwikkelingen van het apenpokkenvirus in Nederland kunt u vinden bij het RIVM.
Concluderend het van belang te realiseren dat dit absoluut geen infectie is die zomaar iedereen zal aansteken. Het ziektebeeld maakt een diagnose relatief eenvoudig; het testen gebeurt dan ook met name om vermoeden van infectie te bevestigen en onderscheid te kunnen maken met andere huidziekten. Preventief testen is zodoende voorlopig niet aan de orde. Bij vermoedens van besmetting is het advies om dit te melden bij GGD of huisarts, en in afwachting van de diagnose geen lijfelijk contact met anderen te hebben.
