Sinds de wachttijden voor reguliere coronatesten oploopt, zoeken steeds meer bedrijven en scholen hun heil in commerciële sneltesten. Minister Hugo de Jonge wil per 1 november sneltesten gaan inzetten, om het vastlopende testbeleid vlot te trekken. Het RIVM moet de sneltests nog goedkeuren.
Een van nieuwheid glimmende showroomkeuken van keuken- en badkamerwinkel Kvik in Den Bosch dient deze middag als afnameplek voor een coronasneltest. Met een wattenstaafje neemt verpleegkundige Helma van der Aa er wat slijm af uit de neus van winkeleigenaar Esther Roem.
Van der Aa doet het wattenstaafje in een met een laagje vloeistof gevuld buisje en schudt er even mee. Dan druppelt de verpleegkundige er wat van uit in een inkeping in een plaatje van wit plastic, dat ligt uitgestald op het donker gemarmerde keukenblad.
‘Het lijkt wel een zwangerschapstest’, giechelt Roem. Aandachtig kijkt ze toe hoe binnen een paar minuten één streepje rood kleurt naast de inkeping. ‘Een streepje, dat betekent dat je geen corona hebt’, zegt de verpleegkundige. ‘Had je corona gehad, dan hadden we twee streepjes gezien.’
Roem laat zich op proef sneltesten door het bedrijf Medicorps met de coronasneltest Panbio. Met dit bedrijf heeft de winkeleigenaar een abonnement afgesloten. Vanaf deze week test Medicorps wekelijks haar tien man personeel. Kosten: 14,95 euro per persoon per keer.
Uit de running
Roem heeft er die pakweg 500 euro per maand wel voor over. ‘Voor een veilige werkomgeving is dat prima te doen’, zegt Roem. Personeel dat niet kan werken omdat ze lang moeten wachten op een coronatest kost me veel meer.’ Zo waren een monteur en een verkoper vorige week dagen lang uit de running. ‘Achteraf bleken ze geen corona te hebben. Toen ik van een vriendin hoorde dat dit bedrijf snel kan testen, heb ik meteen gebeld.’
En nu demonstreert Medicorps in haar showroom voor het eerst zijn nieuwe werkwijze: de Panbio Covid-19 antigeentest van het internationaal opererende medische bedrijf Abbott. Medicorps heeft er al zo’n 100 duizend van ingekocht, waarmee het bedrijf vanaf deze week aan de slag gaat. ‘De vraag is enorm’, zegt directeur Albert Akkermans. ‘Staalverwerkingsbedrijven, kinderdagverblijven, GGZ-instellingen, maar ook fysiotherapeuten en productiebedrijven waar de anderhalve meter afstand niet altijd in acht kan worden genomen, ze willen dat wij bij hun komen testen.’
Voorheen werkte het bedrijf Medicorps voor medische dienstverlening vooral voor Arbodiensten, maar met het uitvoeren van commerciële coronatesten vond het een gat in de markt. Sinds het begin van de coronacrisis biedt het commerciële testen aan. Aanvankelijk op bescheiden schaal, maar de laatste weken loopt het storm. Toen liep de wachttijd op een coronatest bij de GGD’s flink op vanwege een tekort aan laboratoriumcapaciteit. Honderden testen doet Medicorps sindsdien per dag bij onder meer scholen en high-techbedrijven.
Forse kritiek
Maar commerciële testers als dit bedrijf haalden zich daarmee ook forse kritiek op de hals. Want de dertig verpleegkundigen van Medicorps brengen hun testbuisjes naar de reguliere laboratoria en snoepen daarmee nog wat af van de al te krappe beschikbare capaciteit.
Dat bezwaar geldt niet voor deze sneltest, zegt Akkermans. ‘Hier komt geen lab aan te pas.’ De test van Abbott wordt, met zeven andere sneltestmethodes, op dit moment onderzocht door het RIVM. De test is dus nog niet officieel toegelaten in het Nederlandse systeem. ‘Maar in de Verenigde Staten is deze wel goedgekeurd’, zegt Akkermans. ‘Dat gaf voor ons de doorslag.’
Het ministerie van Volksgezondheid is niet blij met commerciële testbedrijven die beslag leggen op laboratoriumcapaciteit. Over het aanbieden van sneltesten los van de laboratoria is minister Hugo de Jonge positiever. Als er sneltesten door het RIVM zijn goedgekeurd, wil de minister ze vanaf november gaan inzetten als aanvulling op het reguliere testen, schreef hij vrijdag aan de Tweede Kamer.
‘Over een week of vier moet duidelijk zijn welke sneltesten zijn gevalideerd door het RIVM’, zegt Viroloog Chantal Reusken van het RIVM. ‘Die kunnen dan bijvoorbeeld gebruikt worden in verpleeghuizen, waar een besmetting is geconstateerd, en je snel wilt weten hoe de situatie is.’
Schijnzekerheid
Maar over de abonnementconstructie zoals Medicorps die aanbiedt, heeft ze haar bedenkingen. ‘Wij zijn er niet voor om mensen te testen die geen klachten hebben. Het zijn momentopnames, op een later moment kan iemand wel positief zijn. De basisregel is dat mensen met klachten thuisblijven. Nu zou het kunnen dat nadat ze negatief getest zijn, de personeelsleden gezellig dicht op elkaar koffie gaan drinken. Het kan je gedrag beïnvloeden en je een gevoel van schijnzekerheid geven.’
Medicorps-directeur Akkermans wuift dat bezwaar weg. Hij verwijst naar onderzoeken naar de Abbott-sneltest die een hoge betrouwbaarheid garanderen. Maar de betrouwbaarheid is wel aanzienlijk minder dan de gangbare PCR-test, die nu wordt gebruikt in de teststraten van de GGD. Als iemand bij de sneltest positief test op corona, neemt Medicorps voor de zekerheid daarna nog een PCR-test af bij deze persoon. ‘En ook als hij negatief test en toch veel klachten blijft houden.’
Volgens Akkermans is dit preventieve, wekelijkse testen de toekomst. Hij heeft al 35 verpleegkundigen die voor hem door het land rijden om de testen te doen en dat zullen er snel meer worden. Medicorps begint er goed aan te verdienen, door bedrijven als van Roem die voor zijn testen willen betalen. ‘Met hun snelle testfaciliteiten houden dergelijke testbedrijven wel de economie draaiende’, vindt eigenaar Roem van de Kvik-vestiging.
Voor haar bedrijf is het een uitkomst, benadrukt Roem. De keuken- en badkamerzaak heeft het juist veel drukker in coronatijd, en draait veel meer omzet. Zeven dagen per week is de winkel open. ‘Mensen hebben tijd om naar keukens te kijken. En ze denken, nu ze meer thuis zijn, meer na over hun huiselijke situatie’, zegt Roem. ‘Bovendien hebben ze hun vakantiegeld niet uitgegeven. Om die drukte aan te kunnen heb ik al mijn personeel nodig.’
